
TAO TE TJING
Vers 1:
De Tao die uitgesproken kan worden, is niet de eeuwige Tao.
De naam die genoemd kan worden, is niet de eeuwige naam.
Het naamloze is de oorsprong van hemel en Aarde.
Het genoemde is de moeder van alle dingen.
Zo ziet men, vrij van begeerte, haar wonderen.
Altijd gevuld met begeerte, ziet men haar verschijningsvormen.
Deze twee komen samen voort, maar verschillen in naam.
De eenheid wordt het mysterie genoemd.
Mysterie der mysteriën, de poort naar alle wonderen.CommentarenWang Pi: “Uit het onzichtbare oneindig allerkleinste ontstaat alles. Uit niets worden alle dingen geboren. Als wij vrij zijn van begeerte, kunnen we zien waar alles begint. Als we beheerst worden door begeerte, kunnen we zien waar dingen eindigen.”
Te-ch’ing: “In dit eerste vers staat de hele filosofie van Lao Tze. De volgende vijfduizend woorden gaan alleen dieper in op dit eerste vers.”
Ho-shang Kung: “Wanneer we iets een weg of pad noemen is het meestal een morele of politieke code, de weg waar het hier over gaat verzorgt zonder enige moeite de geest en brengt zonder enige strijd vrede in de wereld. Het verbergt zijn licht en laat geen sporen na. Het kan geen weg worden genoemd. Zoals een parel in een oester, het glanst van binnen, je herkent het niet aan zijn doffe, saaie uiterlijk.”
Als mensen sommige dingen mooi vinden,
worden andere dingen lelijk.
Als mensen sommige dingen goed vinden,
worden andere dingen slecht.
Zijn en niet-zijn creëren elkaar.
Moeilijk en gemakkelijk ondersteunen elkaar.
Lang en kort definiëren elkaar.
Hoog en laag zijn afhankelijk van elkaar.
Voor en na volgen elkaar.
Daarom handelt de meester zonder iets te doen
en onderwijst zonder iets te zeggen.
Dingen ontstaan en de meester laat ze komen;
dingen verdwijnen en hij laat ze gaan.
Hij heeft maar bezit niet,
handelt maar verwacht niet.
Als zijn werk gedaan is, vergeet hij het.
daarom is het zo belangrijk.CommentaarWang An-shih: “De wijzen creëren maar bezitten niet wat ze creëren. Ze zijn niet afhankelijk van wat ze doen. Ze slagen maar claimen geen roem. Dit komt voort uit onzelfzuchtigheid. Omdat de wijzen onzelfzuchtig zijn, verliezen ze zichzelf niet. Omdat ze zichzelf niet verliezen, raken ze anderen nooit kwijt.”
Ho-shang Kung noemt dit vers: “Cultiveer het lichaam.”
Als je te veel complimenten geeft, verspillen mensen je tijd met proberen je te imponeren.
Als je grote mannen overschat, worden mensen machteloos.
Als je bezittingen te veel waarde toedicht, beginnen mensen te stelen.
De wijzen brengen de geest tot rust en vullen de maag.
Ze kalmeren de ambities en versterken de botten.
Als mensen hun begeerte loslaten, zullen ze voorkeur geven aan eenvoud en vrijheid.
Beoefen wuwei en de natuurlijke orde wordt niet verstoord.CommentarenTen Tsun: “Ze maken hun hoofd leeg en kalmeren hun adem. Ze concentreren hun essentie en versterken hun geest.”
Wei Yuan: “Wijzen praten niet over kennis en tonen niets wat kan worden begeerd. Dit is hoe ze orde scheppen in de wereld.”
De Tao is zo leeg, wie het gebruikt, is nooit meer vol.
Tao is oneindig diep, de voorouder van ieder van ons.
Wie Tao voelt heeft geen scherpe kanten meer, of conflict.
Wie Tao voelt zit niet meer in de knoop en kent geen angst.
Wie Tao voelt is niet meer ijdel, of in strijd om de mooiste te zijn of gelijk te krijgen.
Wie Tao voelt is één met al het stoffelijke.
Tao is zo helder, alsof het aanwezig is.
Ik vraag me af wiens kind het is.
Het is ouder dan de goden.CommentarenWu Ch’eng: “‘Leeg’ betekent ‘leeg zoals een leeg theekopje’. De Tao is in essentie leeg, en mensen die het gebruiken zouden ook leeg moeten zijn. Vol zijn is een antithese van Tao. ‘Diep’ betekent ‘wat niet kan worden gemeten’. ‘Voorouder’ betekent ‘degene die een ‘lineage’ (zie aanvulling onderaan) verbindt’.
Huang Yuan-chi: “Iemand die zijn licht kan aanpassen aan dat van de menigte en kan opgaan in het stof van de wereld is als een magic mushroom tussen gewone planten. Je ziet hem niet, maar het geeft alles een betere geur.”
Het Shuowen woordenboek geeft voor Chan de betekenis ‘ongezien’. Chan is in China hetzelfde woord als Zen in Japan. Het wordt vaak vertaald als ‘helder’ of ‘meditatie’.
Aanvulling Saskia en David bij ‘voorouder’ en ‘lineage’:“Iedereen die de lessen doorgeeft is als een kraal aan een ketting, samen vormen ze de verbindende draad of lineage, de lijn waar de leer van afstamt en de voorouders die het hebben doorgegeven. De voorouders hebben steeds het stokje doorgegeven aan de volgende generatie. In alle lijnen is grote dankbaarheid en respect voor de voorouders, al die generaties die de leer in leven hebben gehouden, in tijden van oorlog en vrede, schaarste en weelde. In Japan, China en India wordt traditioneel elke training voorafgegaan met het tonen van respect aan de voorouders. De Japanse groet is ‘Kamisa ni rei’. ‘Kamisa’ is de kast, de muur of het altaar met foto’s, eigendommen of beeldjes van eerdere leraren, ‘ni’ is een woordje wat richting of plaats aangeeft, ‘rei’ betekent dankbaar respect. Dus: dankbaar respect richting de voorouders.

Het woord' ‘rei’ hangt om deze reden aan de muur in onze zaal en voor in de zaal staat de kast met Daruma als aanduiding van de voorouders, dit is onze kamisa. In heel Azië hebben mensen thuis een kamisa: de plek in huis waar inspiratie, geruststelling, respect en dankbaarheid dagelijks worden gevoeld. Vaak hangt daar een sutra of mantra bij. De leerspreuk of het vers, dat een filosofische of spirituele basis is in dat huishouden. Onze kamisa is dus een plek waarmee wij onze leraren, hun leraren, de leraren van hun leraren, schrijvers die teksten hebben nagelaten, leerlingen die teksten hebben opgetekend van hun leraren dankbaar zijn. Leraar is een zeer recente, westerse term in deze tradities. Meestal werd een term gebruikt die het midden is tussen meester en vader of moeder. Meester is dan niet onderwijzer, maar iemand die zelf de leer belichaamt. In het Japans wordt het woord Roshi gebruikt. Dit stamt af van het Chinese Lao Tze, wat letterlijk betekent ‘wijze man’. Lao Tze is ook de schrijver van de Tao Te Tjing, de tekst die wij dit jaar lezen. Oftewel: een wijze man heeft 2500 jaar geleden aan ons uitleg geschreven over een gezond en vredig leven.”